Romanya’ dan döndükten sonra Hi Fi dünyasına ilk resmen ve fiilen girdiğim dönemde Monitor Audio RX8 lerimi mutlu mesut dinliyordum. Ama yeni bir hoparlör alma hesabım olmasa da muhtelif distribütör firmada yine muhtelif farklı marka amfi ve hoparlör setlerini dinliyordum.
Ama hani meraktan da olsa şu hoparlörün fiyatı ne desem, aldığım yanıt benim bu rakamları bu hobiye hiçbir zaman ayırmayacağım duvarına toslayarak geri tepiyordu. Internette başkaları ne yapıyor yurtdışında bu hobiye meraklı insanların eğilimleri ne yönde araştırmaları yaparken ulaştığım yabancı bir DIY platformu olan www.diyaudio.com forumunu takip etmeye başladım.Yurtdışındaki birçok HiFi severin yaptığı hoparlör amfi vb. sistem elemanının hikâyesini okuyup aferin be adama diyordum. Okuyor imreniyordum ancak olay gözümde büyüyordu.
Türkiye' deki forumları takip ederken Sn Aytekin Erçinle tanıştım ve yaptığı raf tipi hoparlörleri dinleme şansı buldum çok hoşuma gitmişti. Yukarıda bahsettiğim distribütör firmalarda gördüğüm uç rakamlara satılan birçok 3 yollu hoparlör kadar bass performansı iyi bir raf tipiydi. Dedimki demekki kendinde girişsen böyle bir raf tipiyle dahi mağazadaki 3 yollunun performansını yakalayabiliyorsan neden bende girişmeyeyim dedim.
Aytekin Bey'in önerisiyle Danimarkalı bir DIY' er olan Troels Gravesen' in www.troelsgravesen.dk sitesindeki tüm alternatif dizaynlarını, bu dizaynları yapmış HiFi severin imalatlarını ve yorumlarını okumaya başladım.
Troels in sitesinin yanında kendi araştırmalarımla ulaştığım;
sitelerindeki dizaynlarında %80 ini inceledim. Yabancı forumlarda yapanları buldum ve hemen hepsiyle yazıştım.
Tüm bu araştırmalarımdan sonra maliyet sıralamasına göre ve aldığım kullanıcı yorum ve tavsiyeleri ile Troels Gravesen in dizaynı olan Jensen 1071'i ( http://www.troelsgravesen.dk/Jensen.htm ) yapmaya karar verdim. Ama elbette bu kararı alırken Troels in sitesindeki sempatik olmayan kabin dizaynı na alternatif diyaudio forumundan Bob Harnisch in kabin dizaynının sempatikliği ve kabin çizimlerini benimle paylaşmasının da etkisi oldu.
Tüm araştırma ve yazışmalarımdan bazı temel notlar aldım. Bunlar;
- Kabin dizaynında hacimle oynama
- Hoparlör MDF ön panel kalınlığını yan ve arkalara göre kalın tut. Minimum yan ve arka panel kalınlıklarını 22 mm al. Bu durumda ön 30 mm olabilir.
- Crossover elemanlarında, eğer sürücülerin hakediyorsa imkan varsa gidebildiğin en kaliteli komponentlere git. Sürücülerin ve crossover komponentlerinin fiyat skalasını yakın tut. Yani 50 USD lik bir sürücüye 50 Eu luk bir kapasitör almaya gerek yok.
- Yansıma, yankılanma ve kabin duvarlarının rezonansının hoparlör performansına kötü etki etmemesi için iç izolasyonunda kaliteden kaçma yapılması gerekenleri eksiksiz yap.
- Kabin imalatını mümkün olduğunca stabil ve rijit yap.
Bu notlara göre kendime bir yol haritası çizdim....
Kabin imalatını, halen kullandığım Raf Sistemini yaptığım Unal Usta ile yaptım. Öncelikle Bob’ dan aldığım çizimlerden aldığım ölçüleri MDF panellerin üzerine 1 cm fazla olacak şekilde çizdik ve kesim planını oluşturduk. Kabin imalatında yan üst ve alt ile arka panelleri 22 mm, ön paneli ise 30 mm MDF den kestik.
Paneller kesildikten sonra çizimdeki ölçülerine getirmek için ince kesimleri yapıldı.Bu noktada marangozunuza ne kadar güvenirseniz güvenin kesimin aynen sizi ölçülerinize göre yapılıp yapılmadığını takip edin.
Sonraki etapta iç destek elemanlarının orta boşlukları boşaltıldı ve boşlukların tüm kenarları yuvarlatıldı. Deneme amaçlı iç destek ve yan paneller geçici bir araya getirilerek destek kenarlarının yan kabin panelleri ile tam öpüşüp öpüşmediği kontrol edildi. Zımparası yapıldı. Bu esnada geçici bir araya getirdiğimizde destek kenarlarından kurşun kalemle desteklerden arta kalan yüzeyler kabin yan ve arka paneller ile üst ve alt panellerinde işaretlendi.
İç destekler ustanın tabiriyle bağırsak kanalları açılarak tutkal iyice bağırsak ve kanallara sürülerek sıkıldı ve işkence ile sabitlenerek tutkal donmaya bırakıldı.
Ardından yukarıda belirttiğim kurşun kalemle işaretli alanlara bitüm membran yapıştırıldı.
Bitüm membran ile ilgili bazı açıklamalar yapmak gerekecektir;
aslında yurtdışında DIY çok yaygın olduğu için firmalar direkt bu amaca yönelik ürünler üretiyorlar.
Temel amaç kabin duvarlarındaki oluşacak rezonansın engellenmesi. Bu kouyla ilgili yabancı bir forumdaki yazışmalar ve bazı alternatif ürünler su şekilde
http://www.pinkfishmedia.net/forum/showthread.php?t=32999
2 mm den 4 mm kalınlığa kadar urun var. Yurtdışı alternatiflerden birkaçı;
http://www.troelsgravesen.dk/cabinet-damping_files/Damping-materials.pdf
http://www.harald-nyborg.dk/merinfo.asp?varenr=01389&n=10
http://www.antiphon.se/noise-reduction/antiphon-ld.asp
Buna karşılık Türkiye’de su izolasyonu amaçlı üretilen bitum membranlar var.
(Aslında ters olarak bu izolasyon malzemesi de yurtdışında pek kullanılmaz belki de yukarıdaki firmalar bu nedenle adrese özel imalat yapıyorlar)
Türkiye’deki membranlarda Sika ve Yalteks ürünlerinin, yurtdışındaki bitumen pad ile yaklaşık aynı özelliklerde olduğunu (yoğunluk, kalınlık gibi) gördüm. Yurtdışı yurtiçi toplamda 16 senedir inşaat mühendisi olarak çalışıyorum birazda malzemeleri buradan tanıdığımı da belirtmem lazım. Türkiye’de daha ucuz olan ürünlerde yoğunluk tutmuyor. Ayrıca bitum miktarı ucuz olanlarda az olduğu için zamanla ısınında etkisiyle kuruyor ve kırılmalar başlıyor.
Kullanacağınız urun (hoparlörü uzun seneler kullanacağınızı kabul edersek) dayanımı yüksek yani keçe takviyeli 3,6 kg/m2-4 kg/m2 arasında seçmek yurtdışında bu amaç için üretilen ürünlerle yaklaşık aynı performansa götürür.
Kullanacağınız urun (hoparlörü uzun seneler kullanacağınızı kabul edersek) dayanımı yüksek yani keçe takviyeli 3,6 kg/m2-4 kg/m2 arasında seçmek yurtdışında bu amaç için üretilen ürünlerle yaklaşık aynı performansa götürür.
Sonuçta bir fark yurtdışında kendinden yapışkanlı membran plakalar kullanıyorlar. Alternatif olarak Türkiye’de örneğin Yalteks Elastoser 300-EP veya benzer teknik özelliklerde (bitüm miktarı ve yoğunluk)malzeme kullanabilirsiniz.
http://www.yalteks.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=15:elastoser-300-ep&Itemid=760&lang=tr#twoj_fragment1-1
Not: Elastoser 300-EP-AR arduvaz kaplı bu membranı kastetmiyorum. Bunda çatıda güneş ısınlarından korumak için granül arduvazla kaplanıyor. AR uzantısı ekliyorlar.
Not: Elastoser 300-EP-AR arduvaz kaplı bu membranı kastetmiyorum. Bunda çatıda güneş ısınlarından korumak için granül arduvazla kaplanıyor. AR uzantısı ekliyorlar.
Bir sonraki etapta yumurta kutusu süngerleri bitüm membran üzerine zımba ile tutturduk.
Bu süngerleri alabileceğiniz birkaç yer;
http://www.ersansunger.com/urunler/akustik-ses-yalitim-urunleri.html
http://keskinleryapi.com/yumurta-sunger-fiyatlari.html
http://www.istanbulsunger.com/index-3.html
Bu firmalar İstanbuldan ancak bulunduğunuz şehirden de araştırırsanız temin etmek mümkün olacaktır.
Veeee sonunda kutular kapatılacak hale geldi. Bu etapta tüm panellerde kenarlar boyunca kanallar açıldı ve ince ahsap lata (bağırsak :) ) ile kanallara tutkal sürülerek sıkıştırıldı.
Bir taraftan CNC de ön 30 mm lik panellere driver delikleri ve yuvaları açıldı. Ayrıca ön panelde driver delikleri içe gelen kenarlarına pah verildi.
Artık tüm kutular tamamlanmıştı. Son zımparası yapılarak boyaya hazır hale getirildi.
Bu arada spike montajları için alt panelde spike delikleri açıldı ve Bauhausdan alınan celik dübeller deliğe sürüldü.
Sıra boyadaydı. Son bitişin güzel olmasını istediğim için öncesinde ciddi bir arştırma yaptım. MDF nni çok emici olması nedeniyle boya öncesi atılacak astar çok önemliydi. Sonunda arastırmalarım sonucu oto boyası satan bir firmadan 4K astar (otoboyacısına söyleyince o biliyor) aldım ve siyah oto boyasıyla ümraniyede bir oto boyacısıyla anlaştım. Son kat boyaya ayrıca cila katıldı. Sonucta kabinler aşağıdaki hale geldi.
Kabin imalatına paralel driver ve crossover elemanlarının siparişlerini www.europe-audio.com sitesinden vermiştim. Tüm parçalar öncelikle Romanya da çalışan arkadaşıma geldi. Arkadaş sağolsun Türkiye ye geldikçe beraberinde tüm malzemeleri getirdi. Kabin imalatı bitmeden tüm parçalar elime geçmişti.
Bir sonraki etapta iş tekrar sağolsun cefakar Necdet e düştü. Romanya' dan getirdiği gibi crossover elemanlarını ayrıca bir araya getirdi. Tabi benim yardımlarımla :)
 |
| MİD ve TİZ Crossover devresi |
 |
| BASS Crossover devresi |
İş artık kabinleri toplamaya gelmişti. Birkaç günümü aldı ama sonunda bir araya getirdim. Cesaretimi toplayıp kendi hoparlörümü yapacağım dediğim günden 7-8 ay sonra artık kabinlerimi tamamlamıştım. Hayal gibiydi ama artık dinleyebilecektim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder