This & That by Tiguan: DIY Lambalı Preamp

Uzun zamandır sistemde Gamut D200Mk3 powerin önüne bir lambalı pre koysam nasıl olur diye düşünüyordum. Hatta bu amaçla 3 farklı markanın 2 inci el lambalı prelerini deneme amaçlı eve getirmiş ve sisteme bağlamıştım. 2 sinde istediğim sonucu alamamıştım, birinde sonuç çok iyiydi ama 2 inci elde dahi fiyat çok yüksekti. Bu nedenle anladım ki iyi sonuç alabilmem için iyi bir pre olmalıydı, power ile teknik olarak eşlenebilmesi için en azında teknik ayarların yapılabilmesine uyumlu olmalıydı. Bu kriterleri aklımın bir kenarına yazarak yurtdışında muhtelif lambalı pre kitleri araştırmaya başladım.

Avrupa ve Amerikada bazı kişilerin kitlerine ulaştım. Ayrıca Ebayde de birçok lambalı kit vardı.

- tubes4hifi SP12, SP13, SP14 kitleri

- Transcendent Ground un, Grounded Grid kiti

- Broski nin Octal Aikido Kiti

- Bottlehead in 300B lambalı BeePre si

- Ebayde Uzakdoğu Analogmetric in kitleri

- Ebayde Uzakdoğu Diyaudio kitleri

- Ebayde Uzakdoğu 8Audio kitleri

ulaşabildiğim kitlerdi. Ardından hemen hemen yurtdışındaki tüm diy forumları (Google translate in de yardımıyla) ve bazı ilgili kitleri dizayn eden ve satan kişilerin kendi web sitelerinde bulunan forum sayfalarındaki diğer DIY ciliarın yaptığı kitleri ve yorumlarını takip ettim, okudum hatmettim.

Ardından yapacağım prenin 6SN7 veya 300B li olması gerektiğine karar verdim. Ayrıca satan kişilerle yazıştığımda bazılarının tüm kiti kutusu dahil tam paket olarak sattığının bazılarınında parça parça da satış yapabildiğini öğrendim.

Son aşamaya geldiğimizde sadece tam paket kit satan Grounded Grid ve Uzakdoğu kitleri elendi.

Kısa listeye şu kitler kaldı.

- Tubes4hifi SP14

- Bottlehead BeePre 300B

- Broski nin Octal Aikido kiti

Son aşamaya geldiğimde stereomecmuasi forumunda sözüne ve yorumuna değer verdiğim kişilerin önerileri, dizayneri olan ve kiti pazarlayan Roy Mottram ın tüm bu karşılıklı yazışmalardaki ilgi alaka ve dakik yanıtları nedeniyle yolda yalnız kalmayacağımın güvencesinide hissederek ve son olarak yapan kişilerin memnuniyetlerinide dikkate alarak SP14 kiti yapmaya karar verdim.

http://www.tubes4hifi.com/SP14.htm

Amerikadan nakliye ücretinin yüksek olması nedeniyle Roy dan sadece PCB ve PCB ye lehimlenecek komponentleri aldım.

Trafolar için yaptığım araştırma sonucunda ve Çağlar Beyin önerileriyle Tormakla irtibata geçtim.

Kit için 2 adet trafoya ihtiyaç duyuluyor.
1) 220 V primer (ekranlı ve toprak bağlantılı) - 240 V sekonder ile 6 V sekonder
2) 220 V primer (ekranlı ve toprak bağlantılı) - 2 bağımsız mono mono 9 V sekonder

Tormaktan trafoları aldığımda hakikaten çok kaliteli olduğunu gördüm.

Trafolar gelmeden PCB ve komponentler gelmişti. Hemen lehime giriştim. Lehim için WBT %4 gümüş lehim kullandım.

6SN7 lambaları Ebayde 4 adet quad matched olacak şekilde 50 lerin Sylvaniasından aldım. Alternatif olarak 2 adet matched çift RCA ve 2 adet matched çift Raytheon da yedekte tutuyorum
.
Mümkün olduğunca ve kafamdaki bütçem içinde sinyal yolunda en doğru ve kaliteli komponentleri kullanmaya karar vererek çıkmıştım yola. Bu nedenle PCB den sonra kazanç ayar potları, ses ayar potu ve seçici switch çok önemliydi.
Uzun zaman araştırdım yoğun olarak tavsiyeler SEIDEN üzerinde yoğunlaşınca ve fiyatta makul olunca seçici olarak Hificollective den Seiden 6 basamaklı seçiciyi aldım.

http://www.hificollective.co.uk/catalog/seiden-pole-switch-p-6341.html

Kazanç ayarları için sol ve sağ için mono mono Roy Mottram ında kullandığı İngiliz Lorlinin switchlerini aldım. Bunları Karaköy Özdisan da bulmanız mümkün...

Bu switchlerde en önemli nokta ve mutlaka dikkate almanız gereken özellik switch in Shorting başka bir deyişle Made Before Break (MBB) olmasıdır. Bu ne demek. Standart modelde switchi çevirdikçe bir önceki aşamaya temas etmeyi bırakıyor ardından bir üst kademeye temas ederek tekrar sinyali geçiriyor. Bu nedenle her kademe arttırışta hoparlörden pat pat şeklinde ses duyuyorsunuz. Shorting yani MBB modelde ise bir üst kademeye temas ederken önceki aşamayı bırakıyor sürekli sinyal akışı olduğu için pat sesi gelmiyor hoparlörden.

Aynı durum selector için ve ses ayar potu içinde geçerli...

Gelelim ses ayar modülüne;
Piyasaya baktığımızda birçok farklı ürüne ulaşmak mümkün. Bazısı standart Alps, TKD gibi karbon potlar, bazısı dirençlerden oluşan attenuatorlar, bazısıda SMD veya normal dirençden oluşan kitler.
Yaptığım araştırmalar sonucunda ve öneriler doğrultusunda normal dirençlerden oluşan ses ayar modülü kullanmaya karar verdim.

Bu ses modüllerinde 3 tipi var, serial, ladder type, shunt type. Shunt type iyi ancak çok fazla teknik kriter ve gerekliliğin bir araya gelmesi ve tüm koşulların uygun olması durumunda asıl performansını gösteriyor. Bu nedenle girmedim o işe... Serial tipte ise ses modulunu çevirdikçe sürekli bir üstteki direnç sinyal yoluna ekleniyor yani sesi arttırdıkça dirençlerden gelen gürültü ekleniyor, distorsiyon artıyor. Bu nedenle ladder type stepped attenuator kullanmaya karar verdim. Bunun özelliği her kademede sol ve sağda ikişer direnç olması tabi bunun bir hesabı var.

Ben Ebayde şu aşağıdaki kitten aldım.
http://www.ebay.com/itm/100K-4x24-step-two-channel-stereo-audio-Attenuator-Potentiometer-Takman-REX25-/271117249396?pt=US_Home_Audio_Amplifiers_Preamps&hash=item3f1fd8eb74

Normalde dirençleri ayrı attenuator ayrı almak isterseniz dirençlerin hesabı şu şekilde yapılıyor.
http://rssconsultancy.co.uk/atten.html

Aldığım kitteki Takman dirençler için çok yazılıp çiziliyordu. Bununda kararımda etkisi oldu. Ayrıca ayar modülü tamamen metal gövde ve çok rijit görünüyordu.

Tüm bu modülleri sinyal yolunu kısaltmak adına giriş ve çıkışlara yakın almayı planlamıştım. Bu nedenle ön taraftan arkaya giden şaftlar ve L şeklinde switchlerin bağlanacağı ayaklardan aldım.

Giriş çıkış RCA soketler için Amphenol aldım. Bunlarıda Perpa Nokta Elektronikte bulabilirsiniz.

İç kablo olarak gümüş kaplı çoklu bakır tellerden oluşan 0,8 mm teflonlu kablo kullandım.

Kutuyu nasıl yapsam diye düşünürken o nokta da imdadıma, yine stereomecmuasi forumundaki forumdaş arkadaşlardan Sn abebernis yetişti. Onunda aynı dönemde bir lambalı pre projesi vardı. Kutuyu ahşap çerçeve yapmak kapaklarıda paslanmaz dan yapmak istiyordu. İşlem (delme,kesme vb) çok olduğu için alt tabakayı alüminyum yaptım ama abebernis ile ölçüleri çıkartıp Autocad çizip Dudullu sanayide birryerde de sarı gold ayna paslanmazdan kestirdik. Görüntü çok kaliteli oldu.